#27 Duurzaam watergebruik in de tuin

Een mooi voorbeeld hoe je het water kan opvangen uit de hemelwater afvoer.

Gazon onderhoud

In het voorjaar krijgt natuurlijk ook het gazon een onderhoudsbeurt! Ruud Snijders van tuinkenner.nl vertelt ons wat je gazon in april/mei nodig heeft.

Als je het nog niet gedaan hebt, is dit nog het moment om te verticuteren of het snijden van het gras. Door het snijden van de graswortels stimuleer je nieuwe groei en tegelijkertijd haal je dode plantresten en mos uit de grasmat wat lucht en ruimte geeft voor het gras om te herstellen na de winterperiode.

Voor een goed resultaat loop je eerst banen in de lengte richting van je tuin en sluit je af met banen in de breedte.

Vaak zie je wel dat het gazon na de winter wat aandacht nodig heeft doordat er meer onkruid zoals klavers in komen en de gele kleur van het gras zelf duidt op tekorten.

Gras verbruikt veel voedingsstoffen omdat het veel gemaaid wordt. Deze voedingsstoffen vul je tijdens het jaar aan met de voorjaarsbemesting en de najaarsbemesting. En tussendoor in de zomer ook nog een keer.

Je kan het gras laten liggen om te mulchen, dan is verticuteren nóg belangrijker omdat de oude plantresten een dichte laag kunnen vormen.

Het gazon heeft voornamelijk 2 dingen nodig: kalk zorgt voor calciumopname. Calcium geeft stevigheid aan het gras en bevordert een goede, optimale sapstroom.

Bemesten met organische mest doe je 2-3x per jaar (inclusief de najaarsbemesting), om de 8 weken. Als je een heel strak gazon nastreeft kan je voor een jaar dezelfde hoeveelheid organische mest gebruiken maar dan bemest je om de 5 weken en kleinere hoeveelheden per keer.

Bij tuinkenner.nl bestel je organische meststoffen die echt wat voor je bodem doen. Voor het grasonderhoud gebruik je Innogreen GrasZó gazonmest, dit is allround organische gazonmest.

Als je veel mos hebt, start je met Innogreen Mosvrij gazonmmix. Dit strooi je 2 weken voor het verticuteren op het gazon. Met verticuteren trek je zo alle mos eruit en zaai je het daarna opnieuw in met de graszaad mix naar keuze: [https://www.tuinkenner.nl/shop/zaden/graszaad]

Verticuteren doe je in 2 richtingen, de laatste keer evenwijdig aan je huis.

Duurzaam watergebruik

In aflevering 27 praten we met Shelitha van Hunen van Drinkwaterbedrijf Vitens. Ze is bij Vitens verantwoordelijk voor het beheer van de waterwingebieden en is zelf fervent tuinierster. Vitens maakt drinkwater uit grondwater, hiervoor beheren zij speciale waterwingebieden. Water is, vaak zonder dat we het zelf beseffen, een schaars goed. Water wat nu met een regenbui de grond intrekt wordt over 50 tot 100 jaar drinkwater.

Het duurzaam en zuinig omgaan met water is van belang omdat de vraag naar water alsmaar toeneemt. In droge periodes zoals in de zomers van 2019 en 2020 nam de vraag tot wel 70% toe! Dit geeft enorm veel druk op de waterbedrijven en levert soms ook bijna tekorten op.

Met een aantal aandachtspunten kun je op een meer duurzame manier omgaan met water in je tuin. Hiermee kan je ervoor zorgen dat droogte minder grip heeft op je tuin en dat als het nodig is, de water zo goed mogelijk terecht komt.

Om je een idee te geven: in een kwartiertje sproeien met de tuinslang loopt 100 liter water weg. En een hogedrukspuit verbruikt wel 500 – 1.000 liter water per keer!

Voor het grondwater is het ook belangrijk dat er geen gifstoffen en vervuiling in de bodem komt. Dat is nog een goede reden om geen bestrijdingsmiddelen te gebruiken, of als je het echt nodig vindt, neem alleen biologische en natuurlijke bestrijdingsmiddelen.

De bodem en beplanting

Zorg ervoor dat de bodem niet kaal is. Een bodem zonder begroeiing kan opwarmen tot wel 50 graden Celsius op een warme dag. Ook wind onttrekt vocht aan de bodem. Dat kan je verhelpen met het aanplanten van bodembedekkers. Hierdoor voorkom je dat de bodem opwarmt en uitdroogt. Ook andere planten krijgen hierdoor een kans omdat ze niet te warme voeten krijgen.

Een dikke laag mulch of houtsnippers op de aarde zorgt ervoor dat de bodem minder warm wordt, minder verdampt en de sponswerking van de bodem in stand blijft.

De verhouding tussen groen en bestrating bepaalt ook hoe warm het wordt in je tuin. Planten zorgen voor koelte!

Goede wintergroene bodembedekkers zijn sedum, zoals genoemd door Shelita en mijn favoriet: Tiarella cordifolia (schuimbloem). Pulsatilla (wildemanskruid) en Euphorbia (wolfsmelk) zijn goede bodembedekkers die niet wintergroen zijn en ook leuk bloeien.

We spreken met ShelitHa in onze groene studio van Bureau Podcast

Opslag van water

In plaats van water uit de kraan, gebruik je liever regenwater. Dit leidt direct tot een besparing van het watergebruik. Dit doe je met een regenton waarin je het regenwater opvangt. Je kan ook alle emmers en gieters buiten zetten als er regen komt.

Wees wel voorzichtig met het afkoppelen van de hemelwater afvoer, doe dit gedoseerd zodat je kan onderzoeken hoe veel water dit gaat opleveren. Je bent niet de eerste die te enthousiast start en vervolgens een tuin heeft die onder water staat. Begin bijvoorbeeld met het afwateren vanaf het terras naar je tuin. Daar loopt het water als het terras goed is aangelegd van je huis af en dit zal dan minder snel tot problemen leiden. Daarna kan je oplossingen bedenken voor de andere hemelwater afvoeren.

Als er heel veel water van je dak komt kun je een afwatering naar een wadi overwegen. Een wadi is een waterbuffer waar je in korte tijd veel hemelwater kan opvangen en opslaan en wat vanaf daar geleidelijk weg kan zakken. In droge tijden staat de wadi dus droog.

De wisselwerking tussen nat en droog levert mooie diversiteit op in planten en dieren.

Water geven

Is het na al bovenstaande maatregelen dan toch nodig om water te geven, zoek dan naar een goede balans. Begin tijdig in een droge periode zodat de bodem de sponswerking behoudt. Geef niet elke dag water maar liever 2-3x per week meer zodat de planten zelf getraind worden om dieper te wortelen en daar op zoek te gaan naar water.

Maak je geen zorgen als je planten op een warme dag slap gaan hangen, dit is heel normaal en herstelt zich ’s nachts.

Pas als planten ’s ochtends vroeg nog slap hangen hebben ze meer vocht nodig. De ochtend is ook het beste moment om water te geven. Giet op de aarde, dicht bij de wortels. Wanneer de plant ’s ochtend weer actief wordt kan deze het water direct opnemen.

Bijkomend voordeel is dat de slakken minder kans geeft, die zullen ook blij zijn als je ’s avonds water geeft!

Ook als je een beregeningsinstallatie hebt kun je die het best ’s ochtends laten werken. Het water wat op het blad valt zal overdag en ’s avonds verdampen en kan het blad verbranden. Het vocht wat ’s nachts op de bladeren blijft staan kan schimmels een kans geven.

Wil je ook nog verder lezen over hoe je minder water kan gebruiken in de tuin, kijk dan ook op de site van Vitens: https://www.vitens.nl/tuintips