Deze keer zijn we voor het eerst de studio uit gegaan en hebben we opnames gedaan in de Vlinderhof in Utrecht. Een prachtige entourage voor onze tuinierpodcast. Wel met wat achtergrondgeluiden van het naastgelegen voetbalveld, maar wij hopen dat jullie er weer van genieten!
Onze gast van vandaag is BartJan Speller. Hij al zijn leven lang bezig met het groene vak, is hovenier en heeft zelf een tuincentrum, BJ Tuinidee.
We gaan ons tuinmoment ook gebruiken om luisteraarsvragen te beantwoorden. De vraag van aflevering 12 is er eentje die nu vaak aan Joost gesteld wordt in deze tijd van het jaar…
Moet je je gazon in het najaar verticuteren?
Het antwoord is nooit zwart/wit zoals jullie inmiddels wel weten als het de tuin betreft. Als het eind augustus is en er nog een warme nazomer volgt dan zou het kunnen. Maar in principe, en zeker nu in oktober, is het advies: niet doen.
In september heb je het gazon bemest om het nog wat extra sterkte te geven voor de wintertijd. En je stopt tijdig met maaien zodat het gras wat langer de winter in gaat. Met verticuteren werk je dat eigenlijk weer tegen en zal je ook kale plekken krijgen waar bv het mos verwijderd wordt. Dus ziet het er ook niet zo fraai uit.
Verticuteren kan je beter in het voorjaar doen, dan haal je al het oude gras en mos eruit, stimuleer je de wortels en kun je gelijk inzaaien en bemesten zodat er in de voorjaarswarmte een mooie nieuwe grasmat kan groeien.
Bollentijd!
Bollen en knollen zijn net als vaste planten en heesters een aparte categorie planten. Hier gaan we het met BartJan uitgebreid over hebben. Het spannende van bollen planten is natuurlijk dat je er tijdig aan moet denken, en je stopt een bolletje in de grond zonder precies te weten wat je in het voorjaar te zien krijgt.
In de periode oktober-november plant je de bollen die in het voorjaar bloeien. Zomerbloeiers plant je in het voorjaar. Het leuke van bollen in je tuin is vooral dat je de lente al 2 maanden eerder je tuin inhaalt, ze bloeien. Veel eerder dan de vaste planten, die dan nog onder de aarde verstopt zitten.
De bol zoals je die in de winkel koopt bevat alle voedingsstoffen die hij nodig heeft om wortels te vormen en te groeien en bloeien. Sommige mensen halen de bollen ’s zomers uit de grond. De bol kan dan rusten en in het najaar wordt hij dan opnieuw geplant. Ik ben zelf een beetje te lui daarvoor, er zijn vele soorten die elk jaar gewoon weer opkomen. Sommige bollen zullen zich ook vermeerderen en andere vallen weg. Dan heb je weer een leuk excuus om iets nieuws te proberen!
Bollen die je kan je laten zitten en ook kunnen verwilderen zijn de narcis, krokus en botanische tulp. Als ze uitgebloeid zijn laat je het loof eerst laten afsterven zodat de voeding die in het groen zit terug de bol in kan. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld alliums die later bloeien.
Andere tulpen zijn minder geschikt voor het achterlaten in de grond en kun je uit de grond halen in mei (zodra ze uitgebloeid zijn en met loof).
Het voorbereidende werk
Voordat je inkopen gaat doen, is het goed om de volgende stappen te doorlopen.
- Het leukst is natuurlijk als je een mix bedenkt voor je tuin waarbij de bollen goed combineren met de vaste planten die vroeg bloeien. Dit bepaalt je kleurenpalet.
- Zoek hier leuke bollenplanten bij die vroeg en laat bloeien (februari – mei)
- Reken uit hoeveel vierkante meter je wil beplanten met elke soort en reken dan uit hoeveel bollen je wilt planten van elke soort.
- Hiermee maak je een boodschappenlijstje per soort
In de winkel kun je aan de bolletjes voelen en zien of ze kwalitatief goed zijn, ze moeten er fris uitzien en stevig aanvoelen. Hoe eerder in het seizoen je ze koopt hoe groter de kans dat je goede kwaliteit te pakken hebt. Wel gelijk planten dan natuurlijk.
Er is een vaste regel voor hoe diep je bollen plant. De bovenkant van de bol zet je zo diep dat de bol er nog 2x boven zou passen. De bol plant je met het puntje naar boven. Doe wat verse potgrond door in het gat erbij om de bol wat extra voeding te geven.
Een favoriete combinatie van BartJan is Scilla met Puschkinia, die je in groepen van 10-20 bij elkaar zet. De Scilla bloeit als eerste wit en daarna de Puschkinia blauw. Het zijn beide lage plantjes, zo’n 5-10 cm hoog.
Voordeel van deze plantjes is dat ze haast geen blad hebben. In combinatie met Waldsteinia die geel bloeit, geeft ons dit een heel leuk voorjaarsbeeld.
En denk eraan dat je groepen en combinaties ook laat terugkomen zoals je dat ook met vaste planten doet.
Nog een paar bollentips…
Bollen staan ook heel leuk in potten. Je kan bijvoorbeeld in combinatie met violen en bollen van verschillende hoogtes mooie composities maken.
Nog een laatste tip. In het voorjaar zit je meestal nog niet buiten en beleef je de tuin dus meer vanuit het huis. Er zijn wel wat trucjes om ervoor te zorgen dat dit er mooi uit komt te zien. Bijvoorbeeld: hoe verder weg in je tuin de bollen staan, hoe groter de groepen kunnen zijn om impact te maken.
En ook met de kleur kun je spelen. Lichtere kleuren vallen van ver nog op. Dat geldt niet alleen voor bollen maar voor alle bloeiende planten. Zet wit achterin de tuin. Geel en rood kunnen ook wat dichterbij en blauwe en paarse kleuren zet je dichtbij je raam, terras of pad. Want als die verder weg staan vallen ze qua kleur niet meer zo op en dat is zonde!