Deze aflevering beginnen we weer met een hele mooie luisteraarsvraag:
“Wij zijn pas verhuisd en zijn nu druk bezig om onze tuin opnieuw in te richten. We hebben een tuinplan laten maken en willen hier graag mee aan de slag. Onze voorkeur gaat uit naar een groene (natuurlijk uitziende) tuin. We komen er wel achter dat er, met het aanleggen van een geheel nieuwe tuin, ook veel geld komt kijken.
Omdat ik graag luister naar jullie podcast en veel zaken die besproken worden kan gebruiken, zou ik graag een vraag stellen over het aanleggen van een tuin en het daarbij kunnen besparen op beplanting; is er een manier waarop je kunt achterhalen welke planten je kunt splitsen? Of kan dit met alle planten? En hoe kun je het splitsen het best aanpakken?”
Het vergaren van planten om je tuin mee te vullen door planten te splitsen, vermeerderen of te scheuren is natuurlijk een super goed en voordelig alternatief voor planten kopen. Gelukkig zijn bijna alle vaste planten te splitsen. Heesters en andere houtachtige planten kun je ook vaak wel vermeerderen maar daar gebruik je dan andere technieken voor, waarvan we enkele ook even kort bespreken in de podcast.
Wat is scheuren en hoe doe je dat?
Hierover hebben we eerder een post gemaakt op Instagram, die vind je hier.
De vaste plant kun je het best scheuren wanneer de plant nog in rust is. Als je twijfelt over de soort kun je nog even wachten op de eerste blaadjes. Je steekt met de spade de pol die je wilt scheuren rondom uit en diep onder de wortels zodat je de wortels niet afsteekt.
Vervolgens zet je je spade verticaal in de pol om deze in kleinere stukjes te verdelen. Ieder stukje zal weer uitgroeien tot een nieuwe plant, die je over een paar jaar weer kunt vermeerderen.
Let op in het midden, als hier minder levenskracht meer in zit gooi je dat weg, dit is het oudste deel van de plant. En planten die ziek zijn kun je beter helemaal wegdoen en zeker niet vermeerderen want je neemt de ziekte mee in je nieuwe plant.
Martin Stevens over zaaien
Het voorjaar is natuurlijk hét tuinmoment om te zaaien. Naast het scheuren van planten is zaaien een andere manier om planten te vermeerderen. Maar wel eentje die wat meer toewijding vereist. Er kan bij zaaien meer misgaan en sommige plantensoorten vragen een speciale behandeling om uit te kunnen lopen.
Eenjarigen en planten in de moestuin zijn soorten die je wel moet zaaien, want die planten blijven niet over.
Tuinplanten en wilde planten kún je zelf zaaien. Het is goed om je (online) te verdiepen in de specifieke instructies voor de specifieke soort voor het beste resultaat.
De makkelijkste planten om direct in de volle grond te zaaien zijn de berm- of bloemmengsels en bijvoorbeeld klaprozen. Deze soorten verliezen na de bloei direct hun zaad. Als je deze zaden uitspreidt over de aarde zullen die zich wel redden.
Er zijn ook veel wilde planten zoals wilde peen die ‘overwinteren’ aan de plant. Die kunnen in winterrust gaan en zullen gestimuleerd moeten worden om weer actief te worden en te ontkiemen.
Tips voor als je gaat zaaien
- Zaaien kun je in principe direct in de tuin of buiten in potten/bakken doen.
- Zorg dat het stuk grond waar je wilt zaaien schoon is. Woel het een beetje om met een schoffel of harkje en laat het een paar weken met rust. Je creëert dan een ‘vals kiembed’. Er zullen allerlei soorten planten opkomen die geactiveerd zijn maar die waarschijnlijk ongewenst zijn. Deze soorten haal je weg, en dan ga je pas zaaien.
- Het zaaien doe je door de zaden uit te strooien over de aarde, vooral niet te diep! Eventueel druk je het een klein beetje aan.
- Als je hele natte of zware grond hebt, meng je het zaad met zand, bv brekers- of rivierzand omdat je daarmee de bodem verbetert en het zaad beter kunt verdelen.
- Bijzondere soorten die een specifieke behandeling nodig hebben of die je wat beter wilt volgen kun je binnen zaaien. Hou er rekening mee dat misschien maar 1/3e van je zaad uitkomt. Als het zaad niet uitkomt kun je de zaaibakken nog een weekje in de diepvries zetten om de winterrust na te bootsen. Met wat geluk loopt het dan alsnog uit.
- Vanaf half mei kun je beter stoppen met zaaien. Dit zaad kan nog wel ontkiemen maar je loopt het risico dat de kwetsbare plantjes bij de eerste warme, droge week het loodje leggen.
- Voor het oogsten van de zaden is het belangrijk dat de zaden rijp of bijna rijp zijn, je bent al snel te laat, dus het is een kwestie van goed opletten. Je moet de zaden goed drogen in een bakje of zakje met een keukenpapiertje en daarna koel en donker bewaren in papieren zakjes, indien mogelijk zuurvrij. Als je ze gelijk wil zaaien kan dat natuurlijk ook, zo werkt het in de natuur ook natuurlijk!
De favorieten van Martin zijn onder ander de wilde margriet, malva’s of kaasjeskruid en ruige leeuwentand.
Tot slot… hoe kom je aan goede (biologische) zaden van inheemse en wilde planten? Want als je wilde planten zaait draag je direct en aantoonbaar bij aan een grotere biodiversiteit. Het uitzaaien van exoten is zelfs bedreigend voor de biodiversiteit omdat deze kunnen overwoekeren en insecten zullen deze soorten vaak ook niet herkennen als voedselbron. Deze exoten komen ook vaak voor in gemengde bloemenmengsels, dus goed opletten.
Op de eerder door ons genoemde site Biotuinwijzer kun je naar adressen zoeken waar je verantwoorde planten en zaden kunt kopen.
Andere tips van Martin Stevens en van Tuinierkwartier zijn:
https://www.cruydthoeck.nl/
https://www.debolderik.net/
https://biodivers.nl/
https://medigran.nl/
https://www.ecoflora.be/nl-nl/home (ook veel moestuin producten en zaden)
Verder is het ook leuk om de kwekerij van Martin te bezoeken, Kas en Co, Kromme Rade 5 in Kortenhoef,
Daarnaast noemden we in de podcast de website over wilde planten.
