Primula – Sleutelbloem

De slanke sleutelbloem (Primula eliator)

Het was even zoeken naar een goede tuinfavoriet voor eind maart/begin april. Er zijn nog niet zo veel vaste planten die nu op zijn mooist zijn.

Joost twijfelde even over de Brunnera: het vergeet-mij-nietje dat nu volop bloeit, maar hij heeft uiteindelijk gekozen voor de Primula, in het Nederlands sleutelbloem.

Bij sommige mensen (zoals bij Petra) heeft de Primula een wat ouderwets imago. De akelig fel gekleurde bloemen van de Primula’s die in grote getale bij de supermarkten en de tuincentrum staan spreken niet iedereen aan. Echter, als we wat verder kijken is Primula eigenlijk een lieflijk, zachtgeel bloeiend plantje wat heel geschikt is voor een natuurlijke en schaduwrijkere tuin.

Daarnaast zijn er drie inheemse varianten: de stengelloze sleutelbloem (Primula vulgaris) de gulden- of echte sleutelbloem (Primula veris) en de slanke sleutelbloem (Primula eliator). De slanke sleutelbloem komt in Oost Nederland in het wild voor maar zowel de slanke- als de gulden sleutelbloem zijn zeer zeldzaam in het wild.

Primula is een vaste plant, in de winter is er dus geen blad. Aan het eind van de winter begint het blad te groeien en vanaf maart zullen de eerste bloemen verschijnen. De bloemen van de slanke sleutelbloem kunnen tot 30 cm hoog worden. Zoals de naam al doet vermoeden blijft de stengelloze sleutelbloem dicht bij de grond. Waarom dit een echte tuinfavoriet is: na de bloei kan de Primula er juist goed tegen om overgroeid te worden door de andere, hogere vaste planten die in april/mei flink zullen gaan groeien. Daarom kan je de sleutelbloem uitermate goed gebruiken als opvuller voor lege plekken in de vaste plantenborder.

Primula vulgaris blijft dicht bij de grond

Verzorging, fabels en feiten

  • De Latijnse naam Primula betekent “eersteling” dit verwijst naar het vroege bloeimoment van de Primula.
  • Al vanaf de Germaanse tijd speelt de sleutelbloem een rol in mythische verhalen en zou de plant toegang geven tot rijkdommen, in de zin van wijsheid. In de latere Christelijke verhalen liet Petrus als bewaker van de hemelpoort een sleutelbos met gouden sleutels tijdens zijn slaap, op de aarde vallen. Op de plaats waar de bos op aarde terechtkwam groeide later een plant met een tros gele bloemen die op een sleutelbos lijkt. De plant werd daarom ook wel Sint-Petruskruid genoemd of in het Duits: Himmelslüssel. De sleutelbloem staat daarmee symbool voor hemelse wijsheid.
  • Hoewel de inheemse Primula in de natuur zeer zeldzaam is, is ze in de tuin minder kieskeurig. Kies voor een plek in de (half)schaduw en een vochtige, humusrijke bodem. Vermijd warme middagzon.
  • Als stinsenplant komt de sleutelbloem voor op buitenplaatsen
  • De jonge bladeren en bloemen zijn eetbaar en hebben een zurige, azijnachtige smaak. Vroeger werd het blad ook wel verwerkt in pannenkoekenbeslag.
  • Sleutelbloem wordt sinds de Middeleeuwen gebruikt voor allerlei medische toepassingen zoals tegen reumatische pijnen en krampen. Ook worden delen van de plant toegepast in kalmerende en rustgevende middelen.